معرفي نشريه
علمی
بسم الله الرحمن الرحیم
فصلنامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر منتشر میشود. این فصلنامه از شماره سوم سال 1401 به بعد با همکاری انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخههای خطی ایران منتشر میگردد.
هدف از انتشار این فصلنامه آشنا کردن اساتید، محققان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی با تحقیقات جدید در زمینههای مختلف است. این نشریه مقالات را در زمینه تمثیل در زبان و ادب فارسی و مقالات مبتنی با تحقیقات تمثیلی مرتبط با تصحیح نسخ خطی منتشر مینماید.
نویسندگان محترم میبایست مقالات خود را بصورت الکترونیکی در صفحه "ارسال مقاله" ثبت نموده و روند داوری را پی گیری نمایند. مقاله باید تحقیقی و حاصل کار پژوهشی در یکی از فرمتهای مقاله پژوهشی، گزارش موردی، مقاله مروری، یاداشت فنی، مقاله کوتاه و نامه به سردبیر نویسنده (نویسنده گان) باشد. مقالات واصله پس از داوری کامل و اصلاحات لازم در صورت تائید به چاپ میرسد. سیاست نشریه، انتخاب برترین مقالات و سرعت بخشیدن به فرآیند داوری است تا در اسرع زمان نتایج داوری به نویسندگان اعلام گردد.
برای آغاز فرآیند بررسی مقاله، ارسال فایلهای زیر الزامی است:
1) فایل اصلی مقاله (فرمت نشریه، تمپلیت)
2) فایل مشخصات نویسندگان (تمپلیت)
3) فرم تکمیل شده تعهدنامه
4) فرم تکمیل شده فرم تعارض منافع
5) ویرایش متن با نرم افزار ویراستا (Virastyar)
6) ارسال نتیجه مشابهتیابی از قسمت ارسال فایل های تکمیلی/اضافی (نرم افزار مشابهت یاب سمیم نور)
لطفاً برای آشنایی با نحوه تنظیم و ارسال فایلهای فوق، پیش از ارسال مقاله، بخش راهنمای نویسندگان بهدقت مطالعه شود.
دسترسی به مقالات این نشریه آزاد بوده و استفاده از مقالات برای کلیه نویسندگان و کاربران با ذکر منبع بلامانع است.
نکته: باتوجه به اینکه گاهی اوقات ایمیلهای ارسالی از طریق سامانه نشریه بنا بهدلایل مختلف به نویسنده مسئول وصول نمیشود، برای پیگیری مقاله خود، همواره صفحه شخصی خویش را بازبینی نمایید. همچنین برای هرگونه مکاتبه با نشریه فقط از پست الکترونیک زیر استفاده نمایید:
ssentezami@gmail.com
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تطبیق مفاهیم تمثیلی و نمادین گاو در آثار حماسی، غنایی و عرفانی
حمید ایاز رضا کشتگرشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402نماد یک شگرد بیانی است که معنا و مفهوم وسیعی دارد و به جای اشاره مستقیم موضوعی، آن را غیر مستقیم و به واسطه موضوعی دیگر ، با شیوه تمثیل بیان می کند. هدف این مقاله – که با روش کتابخانه ای و شیوه تحلیلی - تطبیقی نوشته شده - بررسی مفاهیم نمادین و تمثیلی «گاو» در آثار حما چکیده کاملنماد یک شگرد بیانی است که معنا و مفهوم وسیعی دارد و به جای اشاره مستقیم موضوعی، آن را غیر مستقیم و به واسطه موضوعی دیگر ، با شیوه تمثیل بیان می کند. هدف این مقاله – که با روش کتابخانه ای و شیوه تحلیلی - تطبیقی نوشته شده - بررسی مفاهیم نمادین و تمثیلی «گاو» در آثار حماسی، غنایی و عرفانی (با تکیه بر شاهنامه فردوسی، خمسه¬ی نظامی و مثنوی مولوی) است و می خواهد به این پرسش ها پاسخ دهد : در اوستا و متون پهلوی در مورد گاو چه نگرشی وجود دارد؟ گاو در هریک از آثار مورد بررسی در چه مفاهیم نمادین و تمثیلی به کار رفته است؟ کدام مفهوم مایه حماسی، کدام غنایی و کدام مایه عرفانی دارد؟ نماد، تمثیل، گاو، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی، خمسه نظامی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - کارکرد های تشبیه تمثیل در کلیله و دمنه
سعیده ساکی انتظامیشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402در این مقاله با عنوان کارکرد های تشبیه تمثیل در کلیله و دمنه ، به تبیین این موضوع با محوریت نقش سازنده ي تشبیه تمثیل در متن کلیله و دمنه پرداخته می شود . کلیله و دمنه نمونه ای به کمال از نثر فنی است؛ تشبیه تمثیل یکی از ابزارهای خیال پردازی در این کتاب است. این تحقیق با چکیده کاملدر این مقاله با عنوان کارکرد های تشبیه تمثیل در کلیله و دمنه ، به تبیین این موضوع با محوریت نقش سازنده ي تشبیه تمثیل در متن کلیله و دمنه پرداخته می شود . کلیله و دمنه نمونه ای به کمال از نثر فنی است؛ تشبیه تمثیل یکی از ابزارهای خیال پردازی در این کتاب است. این تحقیق با هدف برجسته سازی و مشخص کردن کارکرد های تشبیه تمثیل در کتاب کلیله و دمنه انجام شد و اهمیت آن در این است که تمثیل ، از نظر بسامد کاربرد، نیز غالب است و کارکردهای متفاوتی دارد و نقش های مختلفی در جهت بسط و گسترش معنا ایفا می کند که ابزاری سودمند در خدمت بیان مفاهیم زیبایی شناختی در این کتاب است. تشبیه تمثیلی در اصلی ترین کار کرد خود به بیان امور و مفاهیم غامض و انتزاعی و ذهنی و کشف آنها توسط امور محسوس، عینی می پردازد؛ درتشبیه تمثیل به دلیل اینکه همیشه امر مجهول به امر معروف تشبیه می شود باعث برجسته سازی می گردد. پس از بررسی و فیش برداری از منابع دست اول و کد گذاری فیش ها پژوهشگر به تحلیل داده ها اقدام کرد . این پژوهش به شیوه ی توصیفی و تحلیلی انجام شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی شخصیت های تمثیلی در باب اول بوستان سعدی
ساره تربیتشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402چکیده سعدی در بوستان که از تاثیرگذارترین مثنوی های تعلیمی_اخلاقی زبان فارسی است، به درستی از ابزار تمثیل برای بیان اهداف تعلیمی خود بهره برده است. در این پژوهش به منظور آشکار شدن اهمیت تمثیل و چگونگی کاربرد این آرایه ادبی در بوستان سعدی، به بررسی انواع شخصیت های تمث چکیده کاملچکیده سعدی در بوستان که از تاثیرگذارترین مثنوی های تعلیمی_اخلاقی زبان فارسی است، به درستی از ابزار تمثیل برای بیان اهداف تعلیمی خود بهره برده است. در این پژوهش به منظور آشکار شدن اهمیت تمثیل و چگونگی کاربرد این آرایه ادبی در بوستان سعدی، به بررسی انواع شخصیت های تمثیلی در باب اول بوستان پرداخته شد سعدی با زیرکی و هوشیاری تمام خود، نام باب اول بوستان را به درستی " در عدل و تدبیر و رای" انتخاب کرده است و بیشترین شخصیت های تمثیلی که برای بیان حکایات این باب در نظر گرفته، چه مثبت و چه منفی، از طبقه شاهان و حاکمان و وزیران انتخاب کرده، زیرا قطعا می دانسته خواننده ی اثرش خوانش بوستان را از این باب آغاز می کند، پس می بایست تاثیرگذارترین بخش سخن خود را در این باب بیاورد.در مجموع از 26 شخصیت این باب، 21 شخصیت شاه و وزیر و حاکم هستند که نشان دهندهی اهمیت رفتار طبقه ی حاکم با مردم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مقایسهی تطبیقی کارکرد تمثیل حیوانات در کلیله و دمنه، مرزباننامه و سندبادنامه
مرجان علی اکبرزاده زهتاب طاهره مهری مالفجانیشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402تمثیل حیوانات در ادب فارسی کاربرد دیرینهای دارد. مسالهی اصلی پژوهش حاضر، مقایسهی کارکرد تمثیل حیوانات در سه اثر تعلیمی؛ کلیله و دمنه، مرزباننامه و سندبادنامه است تا تبیین شود که چگونه هر یک از سه اثر مورد نظر، تمثیلهای حیوانات را در راستای اهداف خاص خود به کار بسته چکیده کاملتمثیل حیوانات در ادب فارسی کاربرد دیرینهای دارد. مسالهی اصلی پژوهش حاضر، مقایسهی کارکرد تمثیل حیوانات در سه اثر تعلیمی؛ کلیله و دمنه، مرزباننامه و سندبادنامه است تا تبیین شود که چگونه هر یک از سه اثر مورد نظر، تمثیلهای حیوانات را در راستای اهداف خاص خود به کار بستهاند. ارزش این پژوهش بهجهت اهمیت ادبی تمثیل و نیز جایگاه ارزشمند ادبیِ سه اثر مورد نظر در حوزهی ادب تعلیمی است. مهمترین پرسشهای پیش روی آن است که؛ در سه اثر مورد نظر، کدامین کارکردها برای تمثیل حیوانات در نظر گرفته شده؟ وجوه مشابهت و مفارقت این کارکردها چیست؟ این جستار با ابزار کتابخانهای و به روش توصیفی- تحلیلی با بررسی شواهد مثالی از حکایات دارای تمثیلات حیوانی از هرسه اثر فراهم آمده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که؛ نویسندگان هر سه کتاب با بهرهگیری از تمثیل حیوانات، معانی پیچیده را آشکار کرده، فضیلتها و رذیلتهای اخلاقی را بیان داشتهاند؛ کارکرد تمثیل در کلیله و دمنه بیشتر بر توازن قدرت تکیه دارد و اغلب سیاسی، اجتماعی و اخلاقی است اما کارکرد تمثیل در مرزباننامه بیشتر اخلاقی، اجتماعی و سیاسی است و در سندبادنامه با بهرهگیری از تمثیل بر اساس باورهای آن روزگار به مکر زنان پرداخته دارای جنبههای اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - زبان تمثیلی ملای روم
جعفر هواسیشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402مولوی در آثار خود به انحای گوناگون حکایات و ابیاتی را برای دست یابی به نتایج جدید به عنوان تمثیل آورده است . از نظر او ظاهرحکایات اهمیت چندانی نداردبلکه آن چه برای او مهم است نتایج و برداشت هایش از حکایات است . بیشتر صور خیالی که در اشعار مولوی به کار رفته از نوع تمثیل چکیده کاملمولوی در آثار خود به انحای گوناگون حکایات و ابیاتی را برای دست یابی به نتایج جدید به عنوان تمثیل آورده است . از نظر او ظاهرحکایات اهمیت چندانی نداردبلکه آن چه برای او مهم است نتایج و برداشت هایش از حکایات است . بیشتر صور خیالی که در اشعار مولوی به کار رفته از نوع تمثیل است . به هر قصه و داستان تمثیلی مولوی می توان از دیدگاهی ویژه و متفاوت نظر انداخت و به اندازه ی درک و بینایی خویش منظره ای شگرف و شگفت دید .اشعار مولانا سخنانی معمولی در حوزه ی ادبیات نیست بلکه حکایات و تمثیل هایی حکمی و عالمانه است که اصول اخلاقی و تنوع آرا و تجارب خویش را در ضمن حکایات آورده است . رویکرد مولوی در حکایات تمثیلی معمولا مبتنی بر آموزه های عرفانی در جهت تبیین و تفسیر عالمانه موضوعات است . نویسنده کوشیده است تبحر و استادی ملای روم را در قصه ها و تمثیلات مورد بحث قرار دهد تا درجه ی تصرف و ابتکار مولانا را در طرح قصص و ایراد تمثیلات روشن و نمایان سازد . روش گردآوری مقاله ، کتابخانه ای و استفاده از منابع گوناگون و بر شیوه ی تحلیلی و توصیفی است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی تمثیل واستعاره تمثیلی در غزلیات سعدی
مسعود،نازنین،قاسم سپه وندی،بهاروند،صحراییشماره 58 , دوره 15 , زمستان 1402استعاره تمثیلیه که از انواع تمثیل به شمار می رود از موضوعات اصلی بلاغت و مبحثی بحث بر انگیز است که ذهن بلاغیون را همیشه به خود معطوف کرده است تا در این حوزه به پژوهش بپردازند به گونه ای که امروزه روند پژوهش در این حیطه فعال تر و گسترده تر شده است و پژوهش ها نشان دهنده چکیده کاملاستعاره تمثیلیه که از انواع تمثیل به شمار می رود از موضوعات اصلی بلاغت و مبحثی بحث بر انگیز است که ذهن بلاغیون را همیشه به خود معطوف کرده است تا در این حوزه به پژوهش بپردازند به گونه ای که امروزه روند پژوهش در این حیطه فعال تر و گسترده تر شده است و پژوهش ها نشان دهنده ی آن است که استعاره تمثیلیه که از رساترین انواع استعاره است و مجاز مرکب شمرده می شود، با دیگر موضوعات ادبی در هم آمیخته است به طوریکه در برخی کتب بلاغی استعاره تمثیلیه و تمثیل که (به معنی مثل آوردن و شبیه کردن چیزی به چیز دیگر است) را یکی دانسته اند زیرا تمثیل استعاره ی گسترش یافته است. استعاره ی تمثیلی که از کارآمد ترین ابزارهای بلاغی در شعر سعدی است به مناسبت های مختلف با شیوه های مختلف برای ابلاغ پیام از آن استفاده کرده است. در این پژوهش ضمن تعریف و تبیین تمثیل و استعاره تمثیلیه ابیاتی را از غزلیات سعدی انتخاب کرده و به بررسی و تحلیل آن پرداخته ایم که این برررسی نشان می دهد که سعدی از تمثیل و انواع آن در شعرش بهره برده است اما میزان استفاده از استعاره ی تمثیلی نسبت به دیگر انواع تمثیل آن بسامدکمتری دارد پرونده مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی پوشیدگی وَجه شبه در تشبیه تمثیل «روباهِ پیر» در شعر دورۀ بیداری با تأکید بر شعر ادیب پیشاوری
حسن علیزاداه رامین صادقی نژاد مریم محمد زادهشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402روباه یکی از نامهایی است که از دیرباز با مفهوم حیلهگری و مکّاری، پیوند یافته است. اطلاقِ صفت پیر نیز جنبههای دیگری از حیلهگری این حیوان را روشن میکند. این موضوع زمانی اهمیّت مییابد که بدانیم در مقطعی از تاریخ ایران، مُقارن دورۀ بیداری، عبارت روباه پیر، مُشبهٌ به ک چکیده کاملروباه یکی از نامهایی است که از دیرباز با مفهوم حیلهگری و مکّاری، پیوند یافته است. اطلاقِ صفت پیر نیز جنبههای دیگری از حیلهگری این حیوان را روشن میکند. این موضوع زمانی اهمیّت مییابد که بدانیم در مقطعی از تاریخ ایران، مُقارن دورۀ بیداری، عبارت روباه پیر، مُشبهٌ به کشور بریتانیای کبیر، میگردد و به عنوان تشبیه تمثیل در اشعار، نوشتهها و مطبوعات کاربُرد مییابد و در حکم نمادی آشنا در فرهنگ سیاسی ایران، ماندگار میشود. شاعران دورۀ بیداری با آگاهی از این توان بالا برای ژرفا بخشیدن به سخنان خود، جبران فضای اختناق و خفقان و روشنگری مردم، استفاده کردهاند. سؤال اساسی این نوشته که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی درصدد یافتن پاسخ آن برآمدهایم آن است که چرا از میان تمام تعابیری که برای نشان دادن حیلهگری بریتانیا به کار گرفته شده است فقط عنوان روباه پیر ماندگار شده است؟ ضرورت چنین تحقیقی از این روی است که وجَه شبه در این تمثیل پنهان است و نیازمند بررسی است. تا کنون نوشتهای که به بررسی چرایی پوشیسده بودن وجه شبه در این تشبیه تمثیل بپردازد؛ نوشته نشده است و از این روی این موضوع تازگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - زن ایرانی به روایت بوف کور صادق هدایت
فاضل عباس زاده ناصر عباس زادهشماره 24 , دوره 7 , تابستان 1394ادبیات هر ملت، در هر دوره، به مقتضای مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دینی شکل می گیرد. اما چگونگی انعکاس وقایع بستگی به دیدگاه نویسنده و جایگاه اجتماعی، ومحیط زندگی او دارد. قبل از مشروطه زنان خلق شده در اکثر آثار ادبی به شدت منفعل، محدود، مقلد و سطحینگر است. در عصر مش چکیده کاملادبیات هر ملت، در هر دوره، به مقتضای مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دینی شکل می گیرد. اما چگونگی انعکاس وقایع بستگی به دیدگاه نویسنده و جایگاه اجتماعی، ومحیط زندگی او دارد. قبل از مشروطه زنان خلق شده در اکثر آثار ادبی به شدت منفعل، محدود، مقلد و سطحینگر است. در عصر مشروطه نیز با آنکه دایره اختیارات زنان افزایش یافته بازهم ادبیات ما مذکر است و زنان در حاشیه اند و نقش های فرعی دارند. با توجه به اهمیت نقش و جایگاه زنان در جامعه امروز، در این مقاله جایگاه و خصیصه های مثبت و منفی زن را در آینه بوف کور صادق هدایت بررسی کرده به این نتیجه رسیده ایم که؛ چهره زن در روایت بوف کور مخدوش است. هر دو زن (اثیری و لکاته) صامتند. جز این که زن لکاته تنها یک بار سخن می گوید و زن اثیری کاملاً ساکت است. راوی در ذهن خود عاشق زنی است که تن به تقدیر بسپارد و اعتراضی نکند و کاملا ًمقهور قدرت مرد باشد، شاید پرداختن به عشق با برداشتی فرویدی از دید شخصیتی روان پریش و ناتوان از برقراری رابطهی طبیعی با زنان، سبب می شود که هدایت نتواند چهره کاملی از زن ایرانی زن محصور در حجاب جامعه و سنت تمثیل گونه ترسیم کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تمثیل در شعر میرزا حبیب خراسانی
سعیده ساکی انتظامی محمد یوسف وند سیّد احمد حسینی کازرونیشماره 40 , دوره 11 , تابستان 1398در این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از چکیده کاملدر این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از آن داشتند. میرزا حبیب خراسانی نیز با استفاده از تمثیل هایی که دارای بار معنایی تصویری و اندیشه است اول سعی در ایجاد تصاویر و ایماژ در شعر در جهت خیال انگیز کردن آن و ایجاد لذّت در مخاطب دارد. شاعر با استفاده از ایماژ به بیان ادراکات حسی و عاطفی خود می پردازد؛ دوم سعی در ابلاغ و انتقال پیام دارد؛ در واقع هر تمثیل با بار معنایی اندیشه، پیامی در خود دارد که آنرا به مخاطب انتقال می دهد. در این نوع تمثیل در جهت درک مفاهیم انتزاعی از امور حسی برای توضیح آن بهره برده می شود. این مقاله به شیوه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری به شیوه توصیفی تحلیلی در دیوان اشعار میرزا حبیب خراسانی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - جلوه های تمثیل در شعر احمد بروجردی
محتشم محمدی شهلا آموزگارشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402بطور کلی تمثیل تعاریف گوناگونی دارد. آز آن جایی که استفاده از تمثیل، موجب زیبایی و اصالت بیشتر شعر می گردد، شاعرانی که نوآوری بیشتری در آفرینش تمثیل داشته باشند؛ آثار ماندگارتری را خلق می کنند. در این پژوهش برآنیم که انواع تمثیل را در اشعار احمد بروجردی مورد بررسی قرار چکیده کاملبطور کلی تمثیل تعاریف گوناگونی دارد. آز آن جایی که استفاده از تمثیل، موجب زیبایی و اصالت بیشتر شعر می گردد، شاعرانی که نوآوری بیشتری در آفرینش تمثیل داشته باشند؛ آثار ماندگارتری را خلق می کنند. در این پژوهش برآنیم که انواع تمثیل را در اشعار احمد بروجردی مورد بررسی قرار دهیم.برای واکاوی این ویژگی در شعر شاعر مورد نظر، با توجه به ساختار سروده های احمد بروجردی، نیاز به تبیین بیشتر احساس می شد که با کنکاش بیشتر این مراحل صورت پذیرفت. پیرامون شعر این شاعر تحقیقات اندکی صورت گرفته است و پرداختن به جلوه های گوناگون در شعر او می تواند ایدهای برای پژوهش های پیش روی پژوهشگران دیگر باشد. در این مقاله که با شیوه تحلیلی توصیفی با تکیه بر روش کتابخانه ای به انجام رسیده است، به این پرسش پاسخ داده شده که احمد بروجردی از چه شیوه های نوآوری در شعر خود استفاده کرده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحلیل تمثیل های مرزبان نامه با رویکرد سویه های شناختی(لنگرانداختن)
ملیحه پاکروح شیرین صمصامیشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402چکیده:تصمیمگیری یکی از شاخصههای مهمّ زندگی آدمی است. همچنین شناخت سوگیریهای ذهنی میتواند به انسان کمک کند تا در هنگام تصمیمگیری کمتر دچار اشتباه و خطا شود. مسألۀ تحقیق، آموزش سوگیریهای ذهنی به مخاطبان در قالب تمثیل است. اهمیّت جستار حاضر در تبیین مهارت تصمیمگیری چکیده کاملچکیده:تصمیمگیری یکی از شاخصههای مهمّ زندگی آدمی است. همچنین شناخت سوگیریهای ذهنی میتواند به انسان کمک کند تا در هنگام تصمیمگیری کمتر دچار اشتباه و خطا شود. مسألۀ تحقیق، آموزش سوگیریهای ذهنی به مخاطبان در قالب تمثیل است. اهمیّت جستار حاضر در تبیین مهارت تصمیمگیری بدون تأثیرپذیری از سوگیری ذهنی است. هدف این جستار تبیین سوگیری لنگرانداختن با استفاده از تمثیل، برای مخاطبان و استفاده از آموزههای روانشناسی و ادبیات در زندگی روزمره است.تلاش بر این است تا به این پرسش پاسخ داده شود که سوگیری لنگر انداختن چیست؟ و در تمثیلهای مرزباننامه برای مقابله با این سوگیری چه راهکارهایی ارائه شده است؟ تاکنون به طور خاص در زمینۀ سوگیریهای شناختی در مرزباننامه تحقیقی صورت نگرفته است. روش تحقیق، توصیفی_تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانهای به انجام رسیده است.یافتههای این مقاله نشان میدهد که استفاده از تمثیل، بهترین شیوۀ آموزش به مخاطبان است و به منظور جلوگیری از گرفتار شدن در دام خطای لنگر انداختن بهتر است در هنگام تصمیمگیری صبور باشیم و به جمعآوری اطّلاعات بیشتری اقدام کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش تمثیلی حیوانات در روند داستان های شاهنامه
فاضل عباس زاده مهدی جباریشماره 26 , دوره 7 , زمستان 1394حیوانات با ایفای نقش تمثیلی و نمادین غیر از اینکه، موجب غنای محتوا و جذابیّت داستان ها می شوند، شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی نقش آنها، بیشتر برای تحقق اهداف تعلیمی و اخلاقی سود می جویند حکیم فردوسی از این رهگذر توانسته است با پندار شخصیت بخشی به حیوانات، ضمن ایجا چکیده کاملحیوانات با ایفای نقش تمثیلی و نمادین غیر از اینکه، موجب غنای محتوا و جذابیّت داستان ها می شوند، شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی نقش آنها، بیشتر برای تحقق اهداف تعلیمی و اخلاقی سود می جویند حکیم فردوسی از این رهگذر توانسته است با پندار شخصیت بخشی به حیوانات، ضمن ایجاد شورانگیزی در داستان های شاهنامه، پیوند و همبستگی میان انسان نخستین وحیوانات را به هنر تمثیل به تصویر کشیده و در راستای تعالیم اخلاقی خود که با رنگی حماسی و اسطوره ای تظاهر مییابد به خوبی استفاده نماید. در این مقاله حیوانات نقش آفرین در شاهنامه به سه گروه اهورایی، اهریمنی و اهورایی – اهریمنی تقسیم شدهاند و نقش تمثیلی آن ها با ذکر شواهد مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی انواع تمثیل در غزلهای حسین منزوی
ساره تربیتشماره 54 , دوره 14 , زمستان 1401استفاده از تمثیل در شعر و بهکارگیری آن در متون ادبی، یکی از عناصری است که باعث تقویت زیباییشناسی آثار ادبی و کیفیت بخشیدن به اصالت ادبی در متن میشود. با توجه به جایگاه ادبی و تاًثیر حسین منزوی بر غزل و غزلسرایان معاصر، ضرورت تحقیق دربارهی اشعار وی کاملا واضح است. در چکیده کاملاستفاده از تمثیل در شعر و بهکارگیری آن در متون ادبی، یکی از عناصری است که باعث تقویت زیباییشناسی آثار ادبی و کیفیت بخشیدن به اصالت ادبی در متن میشود. با توجه به جایگاه ادبی و تاًثیر حسین منزوی بر غزل و غزلسرایان معاصر، ضرورت تحقیق دربارهی اشعار وی کاملا واضح است. در جستار پیشرو چگونگی کاربرد انواع تمثیل در غزلیات منزوی مورد بررسی قرار گرفت و با استناد به شواهد مثال، به دست آمد که این آرایهی ادبی، از جایگاه ویژهای در غزلیات او برخوردار است. از آنجا که ماهیت این آرایه وابسته به متون و داستانها و اشعار ذهنآشنای پیشین است، به طبع ظرفیت چندانی برای آفرینش و نوآوری در آن وجود ندارد و منزوی نیز در اندک مواردی، در نحوهی کاربرد و بهرهگیری مفهومی از تمثیلها، خلاقیتی از خود نشان داده است. دربارهی شعر و اندیشهی حسین منزوی، مقالاتی نوشته شده ولی تا کنون به طور خاص در زمینهی تمثیل در غزل منزوی تحقیقی صورت نگرفته. در این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی، به بررسی این پرسش که میزان توجه و استفادهی منزوی از انواع تمثیل و خلاقیتش در بهکارگیری تمثیلهای شعری تا چه حد بوده است؟ پرداخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازتاب تمثیلی بر شخصیتهای انسانی وحروف تهجی در منظومهی غنایی چنیسرنامه
محمدجعفر پروین سیّد احمد حسینی کازرونی محمدهادی خالق زادهشماره 55 , دوره 15 , بهار 1402چنیسرنامه منظومه ای نو یافته و نا شناخته از ادراکی بیگلاری در قرن یازدهم به تقلید و وزن خسرو وشیرین نظامی گنجوی با ضرورت شناشایی هنرمندانه و دقیق‎تر این منظومه از بعد تمثیلی دو جانبه با اهداف تشخیص هدف و همچنین پی بردن به ارتباطات استنباطی و واقعی در بین شخصیت‎ه چکیده کاملچنیسرنامه منظومه ای نو یافته و نا شناخته از ادراکی بیگلاری در قرن یازدهم به تقلید و وزن خسرو وشیرین نظامی گنجوی با ضرورت شناشایی هنرمندانه و دقیق‎تر این منظومه از بعد تمثیلی دو جانبه با اهداف تشخیص هدف و همچنین پی بردن به ارتباطات استنباطی و واقعی در بین شخصیت‎های تمثیلی داستان و واقعی پنداشتن شخصیت‎های خیالی و پیاده کردن این شخصیت‎ها در دنیای امروزی و شناخت هنرمندانه حروف تهجی (الفبا) در چنیسرنامه و زیباشناسی آن از بُعد تمثیلی. به همراه نتایج آن‎ها. و همچنین شناختی بهتر از آن‎چه در زندگی واقعی برای افراد امکان‎پذیر است از طبیعت و رفتار انسانی ارائه می‎دهد. این پژوهش به صورت تحلیلی و توصیفی و کتابخانهای با توجه به سوال‎ها و فرضیه‎ی پژوهش مبنی بر تحلیل تمثیلی شخصیت‎های انسانی مشابه موجودات انسانی واقعی هستند چون شاعر آن‎ها را می‎سازد، اما خوانندگان انتظار دارند شخصیت‎های تمثیلی منظومه مانند شخصیت‎های واقعی کامل و زنده، باور کردنی و در خور توجه به نظر برسند، و از بُعد تمثیلی حروف تهجی در این منظومه به صورت تمثیل تشبیهی و نمادین می باشد. شخصیت‎های تمثیلی مهم و اصلی در چنیسرنامه، تقریباً همان افراد شناخته شده‎ای هستند که بیشتر در داستان‎های عاشقانه و نمایش‎نامه ظاهر می‎شوند، این شخصیت‎های تمثیلی انسانی کونرو (زن)، لیلا و چنیسر (مرد) شکل مثلثی داستان را تشکیل می‎دهند در این مقاله سعی پژوهشگران در این است این هدف را پی‎جویی و این شخصیت‎های انسانی تمثیلی را در دنیای واقعی بررسی کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - شخصیتپردازی در حکایتهای تمثیلی سلسلهالذهب عبدالرحمان جامی
نفیسه گاموری حسین آقاحسینی مریم محمودیشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402بسیاری از داستانهای مثنوی سلسلهالذهب از نوع تمثیلهای انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آنها استفاده کردهاست. این داستانها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شدهاند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیتهای داستانی چکیده کاملبسیاری از داستانهای مثنوی سلسلهالذهب از نوع تمثیلهای انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آنها استفاده کردهاست. این داستانها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شدهاند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیتهای داستانی، باعث میشود که حکایات تمثیلی این کتاب در ردة داستانهای کوتاه قرار گیرند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شدهاست، شخصیت و شخصیتپردازی در حکایتهای تمثیلی این مثنوی بررسی شده است تا به پرسشهای زیر پاسخ دهد: انواع شخصیت در حکایتهای تمثیلی سلسلهالذهب کدامند؟ جامی از چه روشهایی در شخصیتپردازی حکایتهای تمثیلی استفاده کرده است؟ از آنجا که شخصیتپردازی، از مولفههایی است که قدرت هنری شاعر یا نویسنده را مینمایاند و عامل مهمی در جهت آشکارکردن ویژگیها، روحیات، صفات و افکار شخصیت است؛ بنابراین ضرورت دارد که نحوة نگرش و پردازش شخصیتها در مثنوی تمثیلی سلسلهالذهب تبیین شود تا در دریافت معانی عمیق آن موثر واقع شود. در این مقاله کوشش شده است انواع شخصیت و روشهای شخصیتپردازی در این مثنوی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان میدهد که بیشتر شخصیتها در این منظومة تمثیلی از نوع ایستا و سادهاند و در شیوه-های شخصیتپردازی، گفتگو و توصیف مستقیم بیشترین بسامد را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تمثیلهای اجتماعی در داستان های کوتاه «آب زندگی» و «قضیۀ خر دجال» اثر صادق هدایت
لیلا خیاطان فرزانه یوسف قنبری نسیم خواجه زاده مسعود خردمندپورشماره 54 , دوره 14 , زمستان 1401هدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافتهای بیانی و ب چکیده کاملهدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافتهای بیانی و بلاغی، نقش عناصر زیبایی شناختی را به عنوان پدیده ای پویا، در نمایش بهتر شرایط سیاسی و اجتماعی زمان ساخت اثر نشان دهند؟،اهمیت و ضرورتِ بررسی تمثیل و کارکرد اجتماعی آن را در یکی تازه ترین انواع ادبی در زبان فارسی به خوبی معلوم می سازد. به طوری که می توان ادعا کرد درک و برداشت اجتماعی از داستان های تمثیلی بر جذابیت مباحث و مطالعات فرامتنی می افزاید. روش گردآوری در این جستار بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و شیوه پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی است که ابتدا خلاصهای از هر دو داستان آمده و سپس مصادیقی از تمثیلهای اجتماعی بهکاررفته در آن ها کشف و مورد تحلیل مضمون و محتوا قرارگرفته است. بافت و ساختار درونی هر دو داستان مورد بحثِ ما در این مجال به گونه ای است که پس از این بررسی، این نتیجه حاصل شد که نویسنده از قالب تمثیل برای بهتر نشان دادن وجوه نواقص و معایب جامعه ی روزگارش بهره برده و مفاهیم اجتماعی – سیاسی عصرش را در بطن یک داستان تمثیلی جای داده است. پرونده مقاله